sozluk
AHISKA SÖZLÜĞÜ
Ahıska Türkleri, Ahıska ağzı konuşmaktadırlar. Bu ağız, Yukarı Kür ve Çoruh bölgesinin ortak dilidir; Posof başta olmak üzere Ardahan, Şavşat, Artvin, Ardanuç ve Oltu çevresinin ağzı, Ahıska ağzının ortak özelliklerini taşımaktadır.
Çoğu Anadolu ağızlarında bulunmayan fakat Ahıska ağzında bugün de kullanılan bir söz demetini aşağıda takdim ediyoruz. Bu sözlerin Türkçe karşılıklarını veriyor ve Ahıska ağzına göre birer cümlede kullanıyoruz. Ne var ki, alfabede bulunmayan seslerin bulunduğu bu ağızdaki bütün kelimelerin ses özelliklerini vermede güçlükle karşılaştık.
1. Aba: Anne/ Kız Zernişan, aban nerede?
2. Abla: Yenge/ Abla, taday işe getti mi?
3. Ahor: Ahır/ Ahorun kapısıni açuh unutmişin.
4. Ana: Anne/ Anay geldi mi?
5. Aprak: Ters (Mecazi olarak huysuz)/ Eydür ama birez aprakluhi var.
6. Ayhuriya: Boşu boşuna/ Hep ayhuriya konuşiyersin!
7. Baci: Kız kardeş, abla/ Baci soğandan aci veya başımın taci.
8. Baga: Ahırda hayvanların yemliği/ Bagayı samaninen doldurdum.
9. Bayah: Demin, az önce/ Bayah seni gördüm, nerden geliyerdin?
10. Bed: Çirkin/ Karısi bed olanın gövli dişarda olur.
11. Bibi: Babanın kız kardeşi, hala/ Züleyha bibi bize geldi.
12. Buclanmah: Karıncalanmak/ Ayaklarm buclaniyer.
13. Cucul: Civciv/ Cucullara yem ver!
14. Çoç etmah: Emeklemek/ Bizim çocuh çoç ediyer, birezden gezer.
15. Deh düşmah: Farkına varmak/ Oradan kaç kere geçtim dehdüşemedim baci!
16. Deremet: Mahsul/ Bu seneki deremet çoh eydür.
17. Dirgen: Üç veya dört dişli harman aleti/ Samani dirgeninen yay, kurusun!
18. Elefese/telefese: Telâşa kapılmak/ Suçuni biliyer da elesefeye kaldi!
19. Emi: Amca/ Bu benim emimin oğlidür.
20. Eşki Hamur: Hamur mayası / Eşki hamuri böyüttünmi gelinim?
21. Goroh: Kesek/ Goroği atar gözün çıhardurum.
22. Ğorğlamah: Köpek boğuşması/ Ne yerde ğorğlaniyersin, gahsana!
23. Hab: Komşuların birbirine ödünç süt vermesi/ Südüm az idi hab ettim.
24. Hecet: Alet/ İşe gedende hecetin yanan al.
25. Harmutlamah: Suyu ılındırmak/ Kızım bu suyi harmutla da abdas alem.
26. Haro: Zahire ambarının her bir bölmesi/ Haroda buğda kalmadi.
27. Hedik: Haşlanmış mısır veya buğday/ Hedik çoh yemah ey degül.
28. Hıraklanmah: Yemeğin yanması/ Geldim ki pilav hıraklanmiş!
http://anagert.tr.gg/
AHISKA SÖZLÜĞÜ
Ahıska Türkleri, Ahıska ağzı konuşmaktadırlar. Bu ağız, Yukarı Kür ve Çoruh bölgesinin ortak dilidir; Posof başta olmak üzere Ardahan, Şavşat, Artvin, Ardanuç ve Oltu çevresinin ağzı, Ahıska ağzının ortak özelliklerini taşımaktadır.
Çoğu Anadolu ağızlarında bulunmayan fakat Ahıska ağzında bugün de kullanılan bir söz demetini aşağıda takdim ediyoruz. Bu sözlerin Türkçe karşılıklarını veriyor ve Ahıska ağzına göre birer cümlede kullanıyoruz. Ne var ki, alfabede bulunmayan seslerin bulunduğu bu ağızdaki bütün kelimelerin ses özelliklerini vermede güçlükle karşılaştık.
1. Aba: Anne/ Kız Zernişan, aban nerede?
2. Abla: Yenge/ Abla, taday işe getti mi?
3. Ahor: Ahır/ Ahorun kapısıni açuh unutmişin.
4. Ana: Anne/ Anay geldi mi?
5. Aprak: Ters (Mecazi olarak huysuz)/ Eydür ama birez aprakluhi var.
6. Ayhuriya: Boşu boşuna/ Hep ayhuriya konuşiyersin!
7. Baci: Kız kardeş, abla/ Baci soğandan aci veya başımın taci.
8. Baga: Ahırda hayvanların yemliği/ Bagayı samaninen doldurdum.
9. Bayah: Demin, az önce/ Bayah seni gördüm, nerden geliyerdin?
10. Bed: Çirkin/ Karısi bed olanın gövli dişarda olur.
11. Bibi: Babanın kız kardeşi, hala/ Züleyha bibi bize geldi.
12. Buclanmah: Karıncalanmak/ Ayaklarm buclaniyer.
13. Cucul: Civciv/ Cucullara yem ver!
14. Çoç etmah: Emeklemek/ Bizim çocuh çoç ediyer, birezden gezer.
15. Deh düşmah: Farkına varmak/ Oradan kaç kere geçtim dehdüşemedim baci!
16. Deremet: Mahsul/ Bu seneki deremet çoh eydür.
17. Dirgen: Üç veya dört dişli harman aleti/ Samani dirgeninen yay, kurusun!
18. Elefese/telefese: Telâşa kapılmak/ Suçuni biliyer da elesefeye kaldi!
19. Emi: Amca/ Bu benim emimin oğlidür.
20. Eşki Hamur: Hamur mayası / Eşki hamuri böyüttünmi gelinim?
21. Goroh: Kesek/ Goroği atar gözün çıhardurum.
22. Ğorğlamah: Köpek boğuşması/ Ne yerde ğorğlaniyersin, gahsana!
23. Hab: Komşuların birbirine ödünç süt vermesi/ Südüm az idi hab ettim.
24. Hecet: Alet/ İşe gedende hecetin yanan al.
25. Harmutlamah: Suyu ılındırmak/ Kızım bu suyi harmutla da abdas alem.
26. Haro: Zahire ambarının her bir bölmesi/ Haroda buğda kalmadi.
27. Hedik: Haşlanmış mısır veya buğday/ Hedik çoh yemah ey degül.
28. Hıraklanmah: Yemeğin yanması/ Geldim ki pilav hıraklanmiş!
http://anagert.tr.gg/
